Wakker Dier en vlees voor honden

Foto boven: Sandra Olthof

De vorige week gooiden Wakker Dier en Radar hoge ogen op internet en op TV. Want: Hondenvoer wordt steeds dieronvriendelijker. Dit stelt Wakker Dier in dit artikel. De organisatie stelt dat als alle 1,5 miljoen honden in Nederland vers vlees zouden gaan eten, iets dat steeds meer baasjes doen voor hun hond, er speciaal voor deze honden meer dieren naar het slachthuis moeten worden gebracht. Daarbij stellen ze bovendien dat vers vlees gevaarlijk en ongezond zou zijn voor de hond. In het tv-programma Radar waren de meningen en verhalen gelukkig iets genuanceerder. Helaas vrees ik dat, door het voorafgaande artikel van Wakker Dier, veel mensen dit niet hebben opgemerkt. Sensatie blijft nu eenmaal lekkerder hangen.

Wakker Dier: “Het is onverteerbaar dat we speciaal kippen gaan houden en slachten, omdat ‘carnivore’ teckels opeens gevoerd worden als een wolf.” aldus Hanneke van Ormondt van Wakker Dier, “Een teckel is geen wolf.”

Nadat het artikel online kwam, repten veel vers voerende baasjes zich en lieten ze van zich horen op internet. En nadat ik alle informatie eens even heb laten bezinken, vind ik het de hoogste tijd voor een goed tegenartikel. Niet omdat ik vind dat ik het beter weet. Niet omdat ik alle wijsheid in pacht heb. Maar omdat ik vind dat elke stelling ook tegenargumenten mag krijgen. En omdat ik vind dat de media te weinig aandacht besteedt aan de andere kant van de medaille.

“Een hond is geen wolf”

Hier moet ik Wakker Dier gelijk in geven. Een hond is geen wolf inderdaad. De hond is het resultaat van een domesticatieproces dat duizenden jaren geleden al is begonnen. Tijdens dit proces zijn de meeste honden alle gelijkenis met de wolf verloren. Maar 1 belangrijk kenmerk blijft: De spijsvertering!

Het gebit en de spijsvertering

Omnivoren (zoals de mens) en herbivoren (zoals de koe) hebben een kaak die niet alleen op en neer, maar ook horizontaal heen en weer kan bewegen. Die functie zorgt ervoor dat zij tijdens het kauwen al voedingsstoffen kunnen opnemen via het speeksel. Bij carnivoren (zoals de wolf en de hond) begint de spijsvertering pas in de maag. Hun speeksel heeft als enige functie het makkelijker kunnen afslikken van eten. Zij kunnen hun eten niet met hun gebit fijnmalen.

Verder hebben carnivoren indrukwekkende hoektanden die er voor zorgen dat ze met gemak een prooi kunnen verscheuren in hapklare brokken. Als de moderne huishond de afgelopen duizenden jaren daadwerkelijk zou zijn veranderd in een omnivoor, zouden deze hoektanden duidelijke tekenen van evolutie moeten vertonen. Die zouden dan op een zodanige plek in de kaak moeten staan dat ze de kauwende beweging van de kaak mogelijk maken. Ook zouden de kiezen en kaak zich dan moeten hebben doorontwikkeld voor de maalfunctie die ze zouden moeten hebben.

Een mooi voorbeeld hiervan is de Baviaan. Een omnivoor met een indrukwekkende set hoektanden en een mooi ontwikkelde set kiezen. Als je het gebit van een hond en een baviaan naast elkaar zet, zie je meteen dat de hond absoluut geen omnivoren-gebit heeft ontwikkeld tijdens de domesticatie.

Vlees voor honden
Het gebit van een baviaan. Bron afbeelding: www.taxidermysuppliesbouten.com
Vlees voor honden
Het gebit van een hond. Bron: Dierenkliniek Twente
Konijn wordt carnivoor

Wanneer een hond voor een groot deel van zijn voedingsstoffen op plantaardige producten moet rekenen, is het een kwestie van wachten tot het fout gaat. Hij zal vanwege dat gebit nooit de voeding kunnen kauwen en zo de voedingsstoffen aan dat worteltje kunnen onttrekken die hij zo hard nodig heeft. Het welzijn van je hond komt ernstig in het gedrang als je hem te weinig vlees en dierlijke producten aanbiedt. Niet overtuigd? Draai het eens om. Je zou een konijn ook geen vlees voeren als de wortelproductie strakjes voor een zoveelste gat in de ozonlaag gaat zorgen toch? Nee. Precies. Elk dier heeft zo zijn eigen specifieke behoefte aan voedsel en een bijbehorende lichamelijke werking om het optimale uit zijn voeding te halen.

“Andere dieren zijn de dupe”

Als hondenliefhebber of -eigenaar ben je over het algemeen ook een dierenliefhebber. En geen enkele dierenliefhebber vindt het fijn om te horen dat dieren slecht behandeld worden. Wakker Dier stelt in haar artikel dat er voor de productie van verse voeding voor honden speciaal dieren gefokt en geslacht worden. Dat is niet 100% waar! Na uitvoering telefonisch contact met een van de meest vooraanstaande producenten van KVV (Kant en Klare versvoeding), Tinlo blijkt meteen dat Wakker Dier ook hier nuance mist in haar uitspraken. Er zijn immers geen veehouders die puur en alleen dieren houden en slachten voor hondenvoer.

In verse  voeding wordt alles van het dier gebruikt dat overblijft na een humane slacht (het “oogsten” van de delen van het dier voor menselijke consumptie). Nu worden kleinere prooidieren natuurlijk niet eerst volledig leeggeroofd voor menselijke consumptie. Van een konijn zou er dan niks overblijven voor je hond. En elke hond heeft spiervlees nodig als bron van eiwitten. Maar het betreffende dier wordt niet apart gefokt voor de voeding van je hond. De dieren komen allemaal van dezelfde veestapel af.

Biologisch. Logisch

Wanneer Wakker Dier vindt dat we onze dieren daarom biologische brokken zouden moeten geven, zullen ze zich dus moeten realiseren dat dit alleen mogelijk is wanneer wij als bevolking ook massaal kiezen voor biologisch vlees. Iets dat ik enorm toejuich overigens. Een betere voeding voor je hond begint dus bij de keuzes die je zelf maakt in de supermarkt.

Tinlo geeft toe dat hun voeding, Barfmenu, op dit moment het stempel “biologisch” nog niet mag dragen. Simpelweg omdat er nog te weinig vraag is naar biologisch vlees vanuit de consument voor eigen consumptie. Dus: zolang jij die plofkip of opgehokte koe blijft eten, zal het niet mogelijk zijn om je hond een goede biologische voeding te geven. Het is dan immers niet mogelijk om alle brokken en verse voedingen biologisch te kunnen verkrijgen.

Vlees voor hondenEn hoe weet jij als gewone consument zeker dat het stukje vlees uit de supermarkt ook wel echt biologisch is? Tenzij jij die kip zelf bij de boer gekocht hebt, blijft het toch lastig. Met al die keurmerken die in omloop zijn zie je soms door de bomen het bos niet meer toch? Stof tot nadenken of niet?

Gaat het een ten koste van het ander?

Verder vind ik deze stelling ook erg krom, omdat ze hierbij voorbij gaan aan het welzijn van de hond. Wakker Dier vindt namelijk dat de kippen en koeien en varkens meer ruimte en betere leefomstandigheden moeten krijgen. Een prachtig streven en een mooi beeld dat ik zelf ook voor me zie als ik denk aan een perfecte wereld waarin iedereen blij, gezond en gelukkig is. Dat dit, volgens hun denkwijze, ten koste gaat van het welzijn van mijn eigen hond (en van dat van alle honden) is dan wel heel krom. We zouden dus eigenlijk en masse honden mishandelen wanneer we zouden besluiten de honden geen of veel minder vlees te geven.

Of wil Wakker Dier misschien wel dat we strakjes geen honden en katten (roofdieren als huisdier?) meer hebben met z’n allen? Want dan zou je een stuk minder vlees nodig hebben 😉 En misschien moeten we in de toekomst dan ook maar eens nadenken over geboortebeperking bij de mens. Want er zijn immers ontzettend veel mensen op deze aardbol. Minder mensen? Minder vlees nodig. Laten we dan meteen de medische wetenschap stil leggen, zodat we vroeger komen te overlijden. Ik weet het. Ik stel het nu erg heftig. En het is onwaarschijnlijk dat het ooit zo ver zal komen. Maar het was een overpeinzing waard.

Een lichtje aan de horizon kan de ontwikkeling zijn van kweekvlees. Zo werd er onlangs in Londen een heerlijke hamburger klaargemaakt die was gemaakt van kweekvlees. Op dit moment betaal je hier nog zo’n €25.000 per 100 gram voor. Maar wie weet waar de wetenschap over 20 jaar staat? Dan kunnen de vleesetende Wakker Dier-ers (Die zijn er. Ontegenzeggelijk) ook zonder schaamte weer een burgertje op de BBQ gooien.

Vlees voor honden
Een hamburger gemaakt van kweekvlees. Foto: CulturedBeef

“Vers voeren is ongezond”

Wakker Dier stelt dat het voeren van vers vlees ongezond en zelfs gevaarlijk kan zijn voor je hond en voor jou zelf. Zij quoten, om deze stelling kracht bij te zetten, Paul Overgauw van de Universiteit van Utrecht:

Het is bijna onmogelijk om je hond een compleet dieet te geven op ‘BARF’. Door deze trend zal je zien dat we jaren terug gaan in de gezondheid van honden: meer puppy’s met kromme poten, meer groeiachterstanden en meer ouderdomskwalen. En dan hebben we het nog niet eens over de gevaren voor mens en dier van bacteriën als salmonella en ESBL op rauw vlees.

Kennis

Laat ik beginnen met vertellen dat het inderdaad zaak is om flink wat kennis op te doen als je vers voert. De verdeling tussen de verschillende voedingsstoffen moet perfect in verhouding zijn. Zeker als je de maaltijd zelf samenstelt (BARFEN), is het van groot belang je enorm goed in te lezen, zodat je je hond een complete voeding geeft. Voor mensen die KVV voeren is deze kennis aanwezig bij de producent van de voeding. Deze zorgt ervoor dat elke voeding die ze produceren compleet is, waardoor je hond nooit een tekort kan ontwikkelen voor bepaalde stoffen. Het is dus niet de voeding die ongezond is voor de hond, maar het gebrek aan kennis bij sommige hondenbezitters dat tot ondervoeding kan zorgen.

Vlees voor honden
Foto: noorseboskatten.net
De bacterie

En dan het regelmatig terugkerende verhaal van de bacterie. Ik blijf het bizar vinden dat ze dit als argument opwerpen tegen het voeren van vers vlees. Het bereiden van een verse maaltijd voor je hond, zou niet anders moeten zijn als het bereiden van je eigen maaltijd. Vlees snijd je niet week na week op een houten snijplank. En je legt het mes ook niet ongewassen terug in de la. En met handen waarmee je net een stuk rauw vlees in de pan legde, wroet je over het algemeen pas in je neus nadat je je handen hebt gewassen toch? Wanneer je dus voldoende aandacht hebt voor de hygiene van de plek waar je het vlees klaarmaakt, is er niks om voor te vrezen. Voor je hond niet. En voor jou niet.

Een kilo is een kilo.

Nog een laatste overpeinzing met betrekking tot het ontmoedigingsbeleid rondom het voeren van vers vlees: Hoeveel rauw vlees zou er nodig zijn om 1kg brokken te produceren? Het is een gegeven dat vlees voor ongeveer 72% uit vocht bestaat. En we weten allemaal dat wanneer je iets droogt, je het vocht eruit haalt. En we weten ook dat er in brokken gedroogd vlees zit. Als je dan je gezonde verstand gebruikt kun je zeggen dat het produceren van brokken dus niet per definitie diervriendelijker. Als een brok voor bijvoorbeeld 30% uit vlees bestaat, is dit wat er overblijft wanneer het vocht uit 1kg vlees wordt onttrokken. Daar hoef je geen genie voor te zijn. In de meeste commerciële voedingen zit echter iets minder vlees. Maar het zal het verschil niet maken als het op de productie van de grondstof (veehouderij) gaat.

Keep calm and love

Hoe zeer je ook van dieren houdt en hoezeer je ook gelooft in een diervriendelijke wereld: Laat je niet gek maken, omdat zaken voor de media een hot item zijn. Doe waar jij je goed bij voelt, ben zo diervriendelijk als je kan zijn. Maar blijf altijd het welzijn van je viervoeter voorop stellen in de keuzes die jij maakt.

Zin in meer? Bekijk dan dit forumtopic van barfplaats eens.