De oorsprong van de Shiba. Er is al veel over geschreven. Maar is het je wel eens opgevallen dat de Shiba het enige Japanse ras is dat niet vernoemd is naar de regio waarin het zijn oorsprong vond?
De Akita komt uit de provincie Akita. De Hokkaido van…jawel…het eiland Hokkaido. En zo gaat het ook voor de andere rassen. Bij de Shiba is dit gek genoeg niet het geval lijkt het. Tijd om eens uit te pluizen hoe dat kan:)
Heel, heel, heel lang geleden bestonden er ontzettend veel verschillende hondenrassen in Japan. Bijna elk eiland en elke provincie had zijn eigen ras. Deze honden werden Ji-inu, 地犬, genoemd wat letterlijk “Regionale hond” betekent. Om te ontdekken waarom vervolgens de Shiba zijn regionale benaming niet gehouden heeft (of nooit gehad heeft?), moeten we even een stukje terug in de tijd. Naar het EDO tijdperk (1603-1868).
In de Edoperiode werd het gehele land bestuurd door de Shogun, de Tokugawa familie. Zij stonden aan de top van de Samurai klasse van Edo Stad (Nu bekend als…Tokio!). Toch had elke regio zijn eigen sociale structuur waar leenheren hun provincie regeerden alsof het individuele landen waren. Burgers hadden toestemming nodig om de provinciegrenzen over te steken. En als resultaat waren alle regio’s redelijk afgezonderd van elkaar. Zo ontstonden er totaal verschillende culturen, dialecten, eetgewoonten, muziekstijlen en…hondenrassen.
De grootste verwarring ontstond toen de naam “Shiba” werd toegepast op alle hondensoorten in Japan die klein waren. Dit, uiteraard, omdat het woord “Shiba” kan worden vertaald naar “klein”.
Shiba’s hadden in deze periode oorspronkelijk ook hun eigen Regionale benaming en het woord “Shiba” werd niet altijd gebruikt om een “kleine hond” aan te duiden. Zo was er bijvoorbeeld de Kawakami-ken. Afkomstig uit, je raadt het al, Kawakami. Een klein dorp in de regio Shinshu (Nu bekend als Nagano). Deze Shiba werd later bekend onder de naam Shinshu Shiba. Een shiba met een breed hoofd, een dikke vacht en, zoals je kunt zien, geen Urajiro (witte aftekening).

Aan het einde van de Edoperiode, waarin er zeer weinig handel werd gedreven met de rest van de wereld, werd Japan eindelijk weer toegankelijk voor reizigers en handelaren van over de hele wereld. Het werd hierdoor een enorme trend om de inheemse hondenrassen te gaan kruisen met Europese hondenrassen die met de handelaars werden meegevoerd. De traditionele hondenrassen werden rond de jaren dertig van de vorige eeuw letterlijk met uitsterven bedreigd. Zes rassen, waaronder de Koshi-no Inu, zijn ook daadwerkelijk uitgestorven door deze kruisbestuiving met Europese rassen.

Om de Shiba te redden, besloot de nieuw opgerichte Nihon Ken vereniging een paar gezonde exemplaren van de verschillende kleinere hondenrassen bij elkaar te brengen en zorgvuldig met elkaar te combineren voor nieuwe bloedlijnen. De meesten van deze honden kwamen uit de bergachtige gebieden uit Centraal Japan. Vanwege hun geisoleerde bestaan waren deze honden het minst beinvloed door de tussenkomst van Europese rassen en dus nog het puurst qua bloed en uiterlijk.
Dit kan zijn waarom er nog steeds zoveel uiterlijke verschillen zijn in Shiba’s. Er worden niet alleen Shiba’s geboren met de erkende kleuren en vachttype. Maar ook langharige shiba’s, creme Shiba’s en Pinto Shiba’s komen zo nu en dan voor. Of Black and Tan met een rode snoet. En daarom zijn er misschien shiba’s met kortere poten, langere staarten, slankere lijven, langere oren etc.
Nu, je zou dus denken dat de regionale Shiba uitgestorven is en dat daar onze moderne Shiba voor in de plaats is gekomen. Niets is minder waar!
Er bestaan nog twee Ji-inu (regionale honden) die de naam Shiba dragen! Namelijk, de Mino Shiba en de San-in Shiba.
De Mino Shiba komt uit de Mino prefectruur, nu bekend als Gifu en ligt direct naast Nagano. Op de foto zie je twee Mino Shiba’s uit Japan. Je ziet direct dat ze een prachtige dieprode kleur hebben en ook weer geen Urajiro. (je kunt op de foto klikken om naar de website van deze twee rakkers te gaan)

De San-in Shiba komt uit de San-in regio die nu bekend staat als de Tottori en Shimani
prefecturen. Je ziet duidelijk een andere vorm van het hoofd en ook hun staart is anders. Je ziet een duidelijke sikkel vorm. Iets wat we bij “onze” shiba ook terugzien trouwens!


Recente studies hebben echter aan het licht gebracht dat deze San-in Shiba meer genetische overeenkomsten heeft met de Koreaanse Jindo dan met onze Shiba. Het is dus mogelijk dat hij helemaal geen familiebanden met onze moderne Shiba heeft. De prefecturen Tottori en Shimani liggen vrij dicht bij Korea, dus dat zou niet heel onlogisch zijn.
Nah, there you have it! De moderne Shiba heeft dus geen regionale oorsprong, maar is het resultaat van jarenlange fokprogramma’s om het ras van uitsterven te behoeden. Op zoek naar een regionale Shiba? De Mino Shiba en San-in Shiba zijn zeer zeldzaam. Zo zeldzaam zelfs dat ook deze laatste weer met uitsterven bedreigd wordt en zijn eigen “conservation society” heeft:)